Reis naar Patagonië, 14 februari tot 18 maart 2005

Dit verslag is gebaseerd op een aantal emails die ik tijdens de reis verstuurd heb. Daar waar dat nodig of wenselijk was, heb ik de oorspronkelijke tekst uitgebreid of aangepast.
Waarschuwing: aan deze site wordt nog steeds gewerkt!

Maandag 14 februari 2005

Onze reis begint voorspoedig, we zijn op tijd in Londen, de metro rijdt snel en voordat we het weten staan we in Tate Modern. Het is een werkelijk prachtig museum, maar te groot voor een snel bezoek. We bekijken één verdieping goed en gaan dan de stad in. Bij een restaurantje vlak bij St Paul's eten we iets en daarna gaan we verder: Big Ben, Houses of Parliament etc. Aan het begin van de avond gaan we weer met de metro naar Heathrow en zijn daar op tijd, ruim op tijd. De vlucht is geen pretje, ondanks de goede verzorging van British Airways. Ik zie de punt van Bretagne duidelijk liggen en daarna vliegen we een heel westelijke koers. Ten oosten van Frans Guyana komen we weer boven land. Aly kan zes uur aan één stuk slapen, ik doe een heleboel korte tukjes. Niet echt een gezonde nachtrust.

Dinsdag 15 februari

's Ochtends vroeg landen we in Sao Paulo, passagiers eruit, dito erin. En drie uur later staan we op het vliegveld van Buenos Aires. Er staat een lange rij voor Immigratie maar er wordt efficient gewerkt. Dan gaan we de bagage ophalen. Helaas is mijn matje in Londen achtergebleven, die wordt morgen in het hotel afgeleverd. Met een snorder gaan we naar het Hotel de Dos Congresos, midden in de stad tegenover het Nationaal Congres.

Monument tegenover het Congres en ons hotel Congresgebouw vanuit onze hotelkamer

De financiële crisis van een paar jaar geleden heeft er voor gezorgd dat de peso erg laag staat en dat Argentinië voor buitenlanders een spotgoedkoop land is, dus ook ons hotel is makkelijk te betalen. We hebben een grote kamer met drie één-persoonsbedden. Na installeren en douchen gaan we de stad in. Uiteraard ook naar het Plaza de Mayo.

Plaza de Mayo idem Witte hoofddoekjes op het Plaza de Mayo

idem idem
De dwaze moeders zijn er niet, wel is hun bestaan heel duidelijk. Buenos Aires is verder een heel bruisende, leuke stad met een sterk europees karakter. Rond een uur of negen storten we in (het is dan voor ons één uur 's nachts).

Woensdag 16 februari

Vandaag gaan we naar Recoleta, de wijk waar Maxima woonde. Aly ziet vader Jorge Z!
Opmerkelijkste van deze wijk is de begraafplaats: een ware necropolis! Wat een prots en praal, belachelijk! De Argentijnen zijn echt op de dood georienteerd: niet iemands geboortedatum is belangrijk, maar wel zijn sterfdatum!

Cemeteria Recoleta Drukte bij de tombe van Evita Peron

Opvallende zaken na een kleine 48 uur:
-Er rijden hier vooral franse auto's (Peugeot en Renault), nog wat europese Fords en Volkswagens, geen amerikaanse of japanse merken.
-De mensen zijn veel kleiner dan in Nederland maar opvallend slank gebouwd, vooral de vrouwen.
-Het leven in de stad komt langzaam op gang: om acht uur vanochtend was het nog opvallend rustig.
-Een straat oversteken is een gevaarlijke onderneming. Aly en ik hebben één keer een noodsprong moeten maken om aan een luid toeterende taxi te ontsnappen. Je moet even in de gaten hebben waar je op moet letten.
-Oriëntatie is in het begin een probleem: de zon draait van rechts naar links en staat rond het middaguur in het noorden.
-Er wordt veel gebedeld en op straat geslapen.
-Aan het eind van de dag wordt al het vuil door dagloonwerkers(?) met de blote hand gesorteerd: plastic bij plastic, papier bij papier, metaal bij metaal e.d. En wat er echt niet meer te gebruiken is, wordt in de vuilnisbakken gedaan. De gesorteerde zakken worden dan bewaakt door de sorteerders. Ik denk dat ze dan door vuilverwerkers worden opgehaald. Goed voor het milieu, maar wat een hondenbaan....

Mijn matje is inderdaad naar het hotel gebracht, maar aangezien we zijn ingeschreven op Aly's achternaam dachten ze dat ze fout zaten. Het matje is weer terug naar het vliegveld.....
We kopen kaartjes voor een operavoorstelling vier weken later als we weer in de stad zijn. Het Colón-theater schijnt verschrikkelijk mooi te zijn. Ook kopen we kaartjes voor een tangovoorstelling morgen in grand café Tortoni.
Mijn spaanse lessen zijn niet voor niets geweest. Ik heb er veel profijt van.

Donderdag 17 februari

Vandaag gaan we naar de wijk La Boca, bekend door de opvallend fel gekleurde huizen. Daarna gaan we naar het Plaza Dorrego, een aangenaam plein met veel bomen en terrasjes. Tot gisteren deden we alles lopend, nu hebben we daar genoeg van en verplaatsen ons per taxi.

Buenos Aires La Boca-1 Buenos Aires La Boca-2

Ook in politiek opzicht bruist de stad. Tot twee keer toe zien we een demonstratie. Ik begrijp niet helemaal wat het doel was.
De tangoshow begint om elf uur 's avonds en duurt bijna twee uur. Er wordt geweldig gezongen en gedanst. Ik koop de CD van de zanger Luis Linares en hij schrijft er een opdracht in. Me happy!

Vrijdag 18 februari

Vandaag vliegen we van Buenos Aires naar Bariloche. We vertrekken niet vanaf het vliegveld waar we landden (Ezeiza) maar vanaf het vliegveld dichtbij de stad (Aeroparque). Ik bel nog eens over mijn matje, vertel dat ik op Aeroparque sta en mij wordt beloofd dat ze het opsturen naar Bariloche.....
Het vliegtuig is al op de runway als de start wordt afgeboken: er is iets mis. Terug naar de pier, iedereen eruit en wachten op een ander toestel. Twee uur later zijn we dan eindelijk op weg naar Bariloche met een tussenlanding in Neuquen.
Bariloche is een typisch toeristenplaatsje: teveel souvenirwinkels e.d. Maar de omgeving is fantastisch. Het ligt aan een groot meer, op 800 meter hoogte en het weer is geweldig. Binnen 20 minuten heb ik dan ook last van de zon. We gaan naar het busstation om twee plaatsjes in de bus naar Puerto Montt, Chili te reserveren. Maar helaas, de eerste mogelijkheid is woensdag en dat is echt te laat. We besluiten om dan maar met de taxi te gaan. Dankzij de koers van de peso is dat goed te doen. Zondagochtend negen uur moet-ie voor de deur staan. Het is zo´n 360 km, dwars door de Andes. Ik verheug me er zeer op. Mijn matje is inmiddels ook in Bariloche beland en wordt, naar het schijnt, nu per taxi naar ons hostel gebracht. Eerst zien, dan geloven....Overigens blijf ik de Argentijnen een zeer vriendelijk volk vinden. Ze zijn uiterst behulpzaam en niet opdringerig.

Zaterdag 19 februari

We maken onze eerste wandeling. Niet echt ver, maar wel heel mooi. We gaan o.a. met een stoeltjeslift naar 1800 meter en lopen dan een paar uur. Het is warm, uiterst zonnig en dus gevaarlijk. Mijn Buff doet wonderen zodat de verbrandingsverschijnselen beperkt blijven. Het uitzicht is soms verbluffend: vooral de besneeuwde vulkanen maken veel indruk op me.

NP Nahuel Huapi Uitzicht op Nahuel Huapi

Op dat pad liepen we. Vulkaan ten noorden van Bariloche

Mijn matje is inderdaad bij het hostel afgeleverd en daar ben ik blij om, vooral omdat ook mijn wandelstokken erbij zitten. Alles is stijf ingepakt in folie en ik laat dat maar zo. Ik heb nu wandelstokken noch matje nodig.
's Avonds krijg ik een dichtbundel van iemand (Diego Roel) die in ons hotel zit. Ook met opdracht. Me very happy!
Gisteren en vandaag hebben we onze eerste condors gezien. Wat een joekels! En verder kan ik al een aardige lijst van soorten aanleggen. Ik koop dan ook maar een boekje over Patagoonse vogels. In Bariloche zit een soort roofvogel die net zo gewoon is als duiven op de Dam. Heel speciaal!
Ik realiseer me opeens dat we nu al bijna een week 'geteisterd' worden door prachtig weer: zonnig en bijna 30 graden.

Zondag 20 februari

Voor vandaag hadden we eergisteren dus een taxi besproken, mondeling, binnen 30 seconden was het geregeld. Aly en ik hebben er niet veel vertrouwen in en zitten al te bedenken wanneer we gaan bellen. Hij zou om negen uur komen maar is er al om tien voor negen! Vivan los Argentinos! Het is een geweldige rit. We rijden om het 100 km lange meer Nahuel Huapi en dan via een pas in de Andes naar Chili. Nog meer vulkanen, nog meer bergen. De grens met Chili moet in verschillende stappen 'genomen' worden, maar vrij snel zijn we in dat andere land. En het land is echt anders! Aan de chileense kant is het veel en veel groener en is na de bergen alles in cultuur gebracht. Opeens krijg ik een schok van herkenning. Het is het landschap waarin Charly, de lijfwacht van Klaas B, komt aanrijden en zegt:" ja, ik ken jou nog, Mabel"....Dat landschap dus, ongelogen. Na vier uur rijden zijn we in Puerto Montt, boeken een hotelletje en gaan dan de stad in. En acuut hebben we 'heimwee' naar Argentinië. Natuurlijk is zo'n havenstad met op korte afstand een vulkaan erg mooi, maar het is hier allemaal veel slordiger en verwaarloosder dan in Argentinië. En de mensen zijn veel minder leuk en vrolijk.
We bevestigen onze reserveringen voor de boot naar Puerto Montt. Morgen om negen uur kunnen we onze bagage kwijt en om half drie moeten we op de boot zijn.

Maandag 21 februari

Puerto Montt, waar we aan boord gaan, blijkt toch wel een leuk plaatsje te zijn. Waarschijnlijk doen ze hier ook aan zondagrust.

Nachtmerrie voor de technicus.... Te Koop: diverse soorten zeewier

De boottocht is echt geweldig mooi. We varen tussen eilanden door met alle kleuren groen die je maar kunt bedenken. Het weer verandert vaak met een werkelijk adembenemende snelheid. Regen, sneeuw, hagel, felle zon, we krijgen het allemaal.

In de Chileense fjorden-1 In de Chileense fjorden-2

-1 -2

-3 In de Chileense fjorden-3

-5

-7

Dinsdag 22 februari

Deze tweede avond is redelijk heftig want we varen we in open zee. We zijn gewaarschuwd, bijna iedereen neemt pillen tegen zeeziekte (ik niet...) en nauwelijks hebben we in de namiddag de eilanden achter ons verlaten of daar gaan de eersten onderuit. Ik heb nergens last van, Aly ook niet (pil geslikt) en samen met een australisch-deens echtpaar (nee, niet de prins!) maken we er een leuke avond van. Ongeveer 20% van de passagiers verschijnt aan het avondeten.....Deze memorabele avond sluit ik af door op het dek, in mijn eentje, in het pikkedonder een joekel van een sigaar weg te werken. Ik voel me geweldig!
Overigens sta ik vrijwel de hele reis buiten om me te vergapen aan de omgeving.

-9 -10

En dan die vogels! Albatrossen, reuzenstormvogels, pelikanen, pinguins, jagers (soort roofmeeuw), prachtig. En dan ook nog zeer geregeld zeeleeuwen en als klap op de vuurpijl de ´stoomwolk´ van twee walvissen (de beesten zelf heb ik niet gezien.)

Woensdag 23 februari

We bezoeken een klein vissersdorpje (Puerto Edén): de vissers komen ons met de bootjes halen.

Vissersbootjes van Puerto Edén -8

In dat dorp wonen de laatste zeven Kaweshkar. Over een paar jaar bestaat dat volk dus niet meer. Triest. Ze woonden zo ongeveer hun hele leven in kano´s, waren naakt, joegen op zeeleeuwen en wreven zich met het vet in tegen de kou.
Annie MG Schmidt schreef het al: wie wil er een stekkie, een stekkie van de fuck-fuck-fuchsia? Ik kan het meenemen want het groeit en bloeit hier volop.

Fuck-fuck-fuchsia Onze boot

We krijgen ook een domper te verwerken. Eén of andere gek heeft een vuurtje gestookt in Torres de Paine waar het niet mocht en nu woedt daar een grote bosbrand. Dat betekent dat we niet de tocht kunnen maken die we van plan waren, maar we gaan er toch heen. Er is nog genoeg te wandelen daar. Overigens is het weer erg veranderd. Het is nu zo´n 12 graden, waait stevig, regent af en toe en als de zon schijnt is dat heel fel licht.

Donderdag 24 februari

We komen 's ochtends vroeg in Puerto Natales aan. Het is een leuk stadje dat leeft van toeristen zoals wij en dat ligt aan een niet zo heel beschutte baai.

Uitzicht vanaf boot op Puerto Natales Uitzicht vanaf de haven van Puerto Natales

Het aantal slaapgelegenheden is groot en we maken onze keuze. De rest van de dag besteden we grotendeels aan het proberen te achterhalen welk deel van het NP Torres del Paine afgesloten is en welk deel niet, welke tochten er mogelijk zijn en welke bussen waarheen rijden. Uiteindelijk blijkt dat ons oorspronkelijk plan, het lopen van de zgn. 'W', nog steeds mogelijk is maar dat de bussen iets anders moeten rijden dan normaal. Ons hostel verkoopt ook kaartjes voor één van de busmaatschappijen en we krijgen te horen dat we morgen om zeven uur afgehaald worden.
Als ik de mijn matje en de wandelstokken eindelijk uit het strakke folie haal, blijkt dat er één stok verdwenen is. Gelukkig hebben ze hier in Puerto Natales ook buitensportwinkels. Ik vind er ééntje die even groot en zwaar is als mijn eigen en ook nog dezelfde vorm heeft.

Vrijdag 25 februari

We worden inderdaad door de bus opgepikt bij ons hotelletje en onderweg krijgen we een prachtig overzicht van het hele massief.

Op weg naar NP Torres del Paine Het massief van Torres del Paine

We zien onderweg flamingo´s, guanaco´s (een soort lama), vossen, verschillende soorten eenden en ganzen, zwarthalszwanen en nog veel meer dieren. En mijnenvelden, restant van een bijna-oorlog tussen Argentinië en Chili, eind jaren '70.
Drie uur na vertrek uit Puerto Natales zijn we op de plaats van bestemming: de aanleg van de draagvleugelboot die ons Lago Pehoe moet overzetten. De wind neemt toe en de boot is duidelijk te vol. De kapitein krijgt een seintje van de andere kant dat hij met minder mensen moet gaan oversteken, dus de helft van de passagiers moet eruit. Dan gaan we, de boot schiet door het ijskoude gletscherwater.

Vanaf de catamaran op Lake Pehoe NP Torres del Paine vanaf Lago Pehoe

Na een half uur staan we aan de overkant. De tocht gaat nu echt beginnen. We lopen naar het noorden, tegen de wind in en komen na 4 uur bij onze ´camping´. We vinden een plekje en gaan koken. De omgeving is verpletterend. Vlakbij is een grote gletscher waar geregeld stukken afbreken.

NP Torres del Paine, Glaciar Grey Glaciar Grey

Het ijs, vooral op de breukvlakken, is blauw. Niet blauwig of lichtblauw, nee: Disney-blauw, heel onwerkelijk. Ik heb in de bagage een klein beetje whiskey meegenomen en drink een bodempje met eeuwenoud gletscherijs. Een geweldige ervaring!

Zaterdag 26 februari

Na een redelijke nacht gaan we weer terug naar de aanlegsteiger en vandaar verder naar het oosten naar de Valle del Francés. We hebben nu wind mee, de temperatuur is net als gisteren niet veel boven de 10 graden.

Pieter met uitzicht op Lago Grey Lago Grey

's Middags komen we bij een plek waar we de tent mogen opslaan: Campamento Italiano. Hier blijven we twee nachten. 's Nachts neemt de wind verder toe: zo is dus Patagonië. Alles piept en kraakt buiten, maar we slapen goed. Alleen Aly heeft het koud.

Zondag 27 februari

Wat een wonder! Het weer is helemaal omgeslagen, de wind is gaan liggen, geen wolkje te bekennen en het is warm. We gaan een tocht van een paar uur in de Valle del Francés maken met lichte bepakking. Wat een prachtige bossen, wat een uitzicht.

NP Torres del Paine, Valle del Francés-1 NP Torres del Paine, Valle del Francés-2

NP Torres del Paine, Valle del Francés-3 NP Torres del Paine, Glaciar del Francés

NP Torres del Paine, Valle del Francés-4 Uitzicht vanuit Valle del Francés op Lago Nordenskjöld

Maandag 28 februari

Het wordt nog warmer....En vandaag staat ons een lange tocht te wachten, zonder veel hoogteverschillen. We lopen langs het schitterende Lago Nordenskjöld naar Campamento Chileno.

NP Torres del Paine, Lago Nordenskjöld-1 NP Torres del Paine, Lago Nordenskjöld-2

Na een paar uur eten we wat in een refugio. Eindelijk weer eens iets fatsoenlijks bij de ´lunch´. (Het meegebrachte avondeten is prima, maar dat chileense brood is echt een verschrikking...) Het wordt steeds warmer. Ik loop de hele dag al met bedekt hoofd, zonnebril en factor 60 om mijn gezicht, maar toch gaat het verkeerd. Plotseling loop ik tegen een muur op. Een slok Gatorade (soort AA) geeft me de nekslag. Het komt er even snel weer uit als het naar binnen ging. Kortom, alle kenmerken van een zonnesteekje. We besluiten om toch de moeilijke weg naar Campamento Chileno te nemen, maar dan wel nadat een deel van mijn bagage verdeeld is over de vier anderen (Aly, Claudia en Maika uit Duitsland en Brian uit de VS). De rugzak is nu een paar kilo lichter en verder gaat het prima. Toch weer een les in nederigheid.....

Dinsdag 1 maart

Dit wordt de slagroom op de taart: we gaan naar de Torres zelf. De Torres zijn drie grote granieten zuilen die als bijtels omhoog rijzen. Ze zijn niet extreem hoog maar behoren wel tot de moeilijkst te beklimmen bergen ter wereld. Twee uur later, zonder bepakking, zijn we bij de voet van de Torres.

De Torres..... NP Torres del Paine, uitzicht op de Torres

Wat een uitzicht, wat is dit mooi. Als drie grote kathedralen aan de oevers van een gletschermeer staan ze daar. Mijn mond valt open als ik kijk en ik ga op een zonnig plekje (het is nog steeds warm!) zitten genieten. Een uur later vertrekken we weer, pakken onze bagage op en gaan naar de refugio waar een busje ons zal brengen naar de uitgang van het park waar we met de gewone bus weer teruggebracht zullen worden naar Puerto Natales. Maar dan komt de verschrikking. We rijden kilometers lang door een landschap dat verwoest is door het vuur. Wat een troosteloze ellende en dat door één onoplettende toerist die er vanaf is gekomen met een boete van ongeveer 200 euro. De afgelopen dagen hadden we het vuur al af en toe geroken maar nu zien we dat het nog op verschillende plaatsen smeult.

Rookslierten in het NP Torres del Paine

Gelukkig is het hart van het park buiten schot gebleven, maar er wordt hier, terecht, gesproken van een ecologische katastrofe. De regen en wind zullen de komende jaren voor veel erosie zorgen en het zal nog tientallen jaren duren voordat het enigszins hersteld is.

Om 10 uur ´s avonds staan we weer voor ons hotel en inderdaad is er voor ons nog een kamer over. We zeggen dat we nog moeten eten en dus de stad in gaan en dat is voor de mevrouw van het hotelletje geen probleem. We gaan pizza eten eten en nemen een fles wijn en zitten na te genieten van onze eerste echte tocht.

Woensdag 2 maart

Onze was wordt gedaan. Ik loop naar buiten om een buskaartje voor vanmiddag te kopen. We gaan naar Punta Arenas en blijven daar twee nachten. Bij het busstation zien we Mike en Ruth, een gepensioneerd stel uit Seattle, met een stevige staat van dienst als het gaat om vredesbewegingen e.d. Een zeer innemend koppel. Nog snel voordat hun bus gaat, spreken we af om vanavond in Punta Arenas samen te gaan eten. Zij zullen een briefje achterlaten in de busterminal. Het weer is enigszins veranderd. Het is nog steeds zacht, maar wel bewolkt en er valt wat regen. Kortom, een goed moment om aan de nieuwsbrief te werken.
's Middags nemen we dus de bus van Puerto Natales naar Punta Arenas aan de Straat van Magellanes, ongeveer drie uur rijden. We krijgen dan een echt goede indruk van zuidelijk Patagonië: vlak, grotendeels in cultuur gebracht en winderig. Als we in Punta Arenas aankomen ligt er geen briefje van Mike en Ruth, maar staan ze zelf ons op te wachten. Ze blijken een kamer voor ons geregeld te hebben ('natuurlijk kunnen jullie "Nee" zeggen') en staat de taxi klaar om naar de pinguinkolonie van Seno Otway te rijden. Oef, dit gaat wel heel snel. Aly en ik kijken elkaar aan en besluiten om ons met de stroom mee te laten nemen. We lopen de 100 meter naar het hostel, bekijken de kamer (geheel inpandig, geen raam, alleen een ruit in het plafond, dus verre van ideaal) en zeggen "ja". Tenslotte is het maar voor één of twee nachten. Dan met de taxi naar de pinguinkolonie. Het staat sowieso op ons verlanglijstje, dus eigenlijk komt het goed uit. Het blijkt een uur rijden te zijn, kosten 7 euro p.p........

Magellaan Pinguins Magellaan Pinguïn

Een pinguinkolonie is eigenlijk helemaal niet spannend: een soort duingebied met allemaal paadjes en veel holen, dat is alles. Maar we komen op het goede moment. De volwassen beesten komen terug van uren fourageren en het is echt heel grappig om ze uit het water te zien opduiken, aarzelen met aan land gaan en dan te zien hoe ze uiteindelijk toch de grote stap durven zetten. De meesten blijven uitgeput op het strand zitten om vervolgens achterelkaar naar het achterland te marcheren. Vaak staan zo'n rijtje beesten opeens minuten lang stil en dan gaan ze weer. Ik maak een flink aantal foto's, Ruth, een biologe, maakt veldaantekeningen. Dan gaat de zon onder en rijden we terug. Aly en ik installeren ons en dan gaan we met zijn vieren eten. Om één uur gaan we naar bed.

Donderdag 3 maart

Bij het ontbijt blijkt Ruth al heel actief geweest te zijn. Ze heeft haar aantekeningen uitgewerkt in een aquarel. We gaan apart de stad in. Ik loop naar het strand en kan een drang om mijn sandalen uit te trekken niet onderdrukken en loop het water in. Pootje baden in de Straat van Magellanes! Dat wil toch iedereen!!?? De stad blijkt uit te puilen van de jongeren. De Chileense overheid die dit gebied wil ontwikkelen heeft klaarblijkelijk een flink aantal (hoge)scholen en universiteiten neergezet en 'als je wil studeren ga je maar naar het verre zuiden' lijkt het devies te zijn. We lunchen nog één keer met zijn vieren en dan is het onvermijdelijke moment aangekomen: Ruth en Mike nemen de taxi naar het vliegveld om naar hun zoon in Santiago te vliegen. We nemen echt afscheid en met een droevig gevoel loop ik de stad weer in, koop een paar kadootjes, bezoek de begraafplaats met o.a. het graf en standbeeld van de onbekende indiaan en ga uiteindelijk met Aly ergens eten.

Vrijdag 4 maart

De dag van de grote verplaatsing! In de stromende regen lopen we naar het busstation en treffen daar een aantal oude bekenden van de boot! Gezellig! In plaats van direkt over te steken naar Tierra del Fuego rijden we eerst een tijd in noordoostelijke richting langs de Straat van Magellanes om op het smalste deel over te steken. Het blijft hozen en binnen beslaat alles. Ik zie maar weinig. 'Gelukkig' valt er ook weinig te zien: alles is redelijk vlak en in cultuur gebracht (schapen, koeien). Na uren rijden op een onverharde weg worden we opeens de bus 'uitgegooid'. Etenstijd! Het is een cafetaria midden in Nergensland, zo lijkt het. De bediening is werkelijk supersnel: eerst bestelling opnemen, dan ergens gaan zitten, dan eten in ontvangst nemen, opeten en tenslotte pas betalen. Binnen een uur is de hele bus in een duidelijk betere stemming. Inmiddels is het gestopt met regenen maar laat die andere Patagoonse weerkracht zich gelden: de wind!
Nergensland blijkt toch niet zomaar (N)ergens te liggen want een kwartier later staan we weer stil: de Chileense grenscontrole. En na tien minuten: de Argentijnse. In beide gevallen gaat de hele bus naar buiten en in de rij staan.
Bij de tweede controle ontstaat er wat onrust: Kerry, onze bootgenoot uit Hongkong, wordt verteld dat hij een visum nodig heeft. Hij blijft Orientaals kalm, spreekt geen woord Spaans, er wordt een engelssprekende dame bijgehaald die de woorden van de officier herhaalt. Kerry legt uit dat hij weliswaar een Chinees paspoort heeft maar dat voor bewoners van Hongkong een aparte regeling geldt. Er wordt wat in boeken gesnuffeld en hij blijkt gelijk te hebben en te krijgen. Onder een klein applaus krijgt ook hij een stempel in zijn paspoort en kan de bus weer verder. Na twee uur stoppen we opeens weer. We zitten dan inmiddels in het veel aantrekkelijker zuidelijk deel van Tierra del Fuego en hebben een lekke band. Gelukkig blijken de chauffeur en de bijrijder vaker met het bijltje gehakt te hebben en binnen een uur rijden we verder.
Twaalf uur na ons vertrek uit Punta Arenas staan we in Ushuaia aan het Beagle Kanaal. Met enige moeite vinden we een kamer. Overmorgen, zondag, wordt hier de 'Marathon van het Einde van de Wereld' gelopen, dus het is druk in de stad. Brian, hij zat ook in de bus, Kerry en wij gaan uit eten en genieten van een superlage Argentijnse peso.

Zaterdag 5 maart

Aly staat met moeite op. Ze heeft last van haar ingewanden. We bespreken onze opties en besluiten hier een week te blijven en om dan via een kleine tussenstop in Rio Gallegos terug te vliegen naar Buenos Aires. We laten het van haar toestand afhangen of en hoever we lopen. We denken morgen te beginnen met een korte tweedaagse tocht. Overigens is het hier prima weer: zonnig en 15 graden. En de omgeving ziet er prachtig uit. De groep met 'vrienden' wordt steeds groter en het is hartstikke gezellig. We gaan met tien personen uit eten en ik waag me aan de lokale specialiteit: King Crab, heerlijk. We maken plannen voor de volgende dag en besluiten een dagtocht te gaan maken, waarbij Aly en ik eventueel achterblijven met onze tent.

Zondag 6 maart

Aly is nog steeds niet echt opgeknapt maar loopt wel mee. Ook wij kiezen voor de ééndaagse versie. We gaan met zijn 11-en (!!) naar ons uitgangspunt. Het wordt een tocht naar het prachtige meer Lago Esmeralda en vandaar door naar de gletscher/het ijs. De ijsgrens ligt hier onder de 1000 meter, de boomgrens ligt onder de 800. Lekker klimaatje!
Brian, Kerry en twee zwitserse meisjes lopen al snel voorop en raken de weg kwijt. De rest (Elizabeth en Collin, een bioloog, uit de VS, Dave uit Engeland, twee franse Cambodjanen met moeilijke namen en wij) ziet hen pas na een uur weer terug. De tocht gaat onder andere door een werkelijk zeer fraai veengebied en een dito bos.

Tierra del Fuego, veengebied Tierra del Fuego: Laguna Esmeralda

De kleuren zijn adembenemend. Ik realiseer me dat ik in superlatieven schrijf, maar dat moet hier wel. Na de 'lunch´ bij het meer komen we het hak-en-breekwerk tegen van bevers ( heel stom: in de jaren '50 geintroduceerd en nu heeft men spijt......). Zelfs voor de yanks onder ons was dit nieuw. Wat kunnen die beesten knagen! En zo hoog boven de grond.

Bever-vandalisme idem in detail

We proberen Aly een beetje te stangen met Giant Beavers. Verder scherp omhoog naar het ijs. Er blijkt een soort grot onder het ijs gevormd te zijn en daar worden diverse foto´s met diverse samenstelling gemaakt. Een beetje gevaarlijk maar wel leuk. Het weer, dat tot dan, redelijk goed was, dreigt om te slaan. Er valt wat regen maar het waait niet. Alles is goed te doen. We lopen terug en bellen het busje. Om acht uur gaan we eten (weer King Crab!) en er blijken zich twee nieuwe leden aangesloten te hebben: Liam en Susanna uit Engeland. Liam blijkt ook whiskey met gletscherijs gedronken te hebben. We constateren dat we dit gevoel niet echt aan de ongelovigen kunnen overbrengen. Met Susanna en Elisabeth heb ik het nog even over Rem Koolhaas, hun zeer wel bekend (E is architecte en S doceert ´schone kunsten´ aan een universiteit in Oxford). Aly gaat naar huis en ik ga nog iets drinken met de rest. Het wordt laat...

Maandag 7 maart

Aly is nu echt ziek, echt heel vervelend voor haar. Ze meldt zich ziek via email maar krijgt meteen te horen dat ze een brief van een Argentijnse arts mee moet nemen. Ze gaat naar het lokale ziekenhuis, wordt hartverwarmend opgevangen en heeft nu een prachtig certifikaat. Ze blijft de hele dag in bed.
Kerry en ik zijn de enigen die weer gaan lopen. Het wordt een lastige tocht maar wat we zien is opnieuw adembenemend mooi. Opeens word ik tijdens de wandeling met iets gekonfronteerd dat ik alleen kende van Nederland, Ierland e.d.: turfstekers! Ik schreef al over die moerassige gebieden waar we door liepen. Hier wordt dat dus ook gebruikt! Stellages waar de broodjes turf op liggen te drogen staan keurig in het gelid. Het familieverleden van Aly en mij komt zo wel heel dicht bij. Ook blijkt het de afgelopen nacht gesneeuwd te hebben. De bergen die hoog lijken maar niet zijn, hebben een verse witte laag en zien er prachtig uit.

Tierra del Fuego, Valle de Andorra-1 Tierra del Fuego, Valle de Andorra-2

Tierra del Fuego, Valle de Andorra-3 Turf!

Uiteindelijk komen Kerry en ik boven de ´sneeuwgrens´ en dan begint het weer te sneeuwen. Kerry is niet te houden:´Now I feel the Patagonian snow!!´ We gaan weer naar beneden, genieten van alle heldere kleuren (de lucht is hier werkelijk zeer zuiver en vrij van stof). Weer in Ushuaia doe ik wat boodschappen voor Aly en geef de was aan de hosteleigenaar. Vanavond droog en klaar! En dat was hard nodig na de nodige glijpartijen.
We denken overmorgen naar El Calafate te gaan, o.a. voor de beroemde Perito Moreno-gletscher. En wellicht voor nog wat wandelwerk!

Dinsdag 8 maart

Als ik ´s ochtends opsta kan ik mijn jack niet vinden. Ergens laten liggen? Café of restaurant? Ik maak een rondje door de stad maar kan niets vinden. Ik ben er vrijwel zeker van dat ik hem aanhad toen ik naar het hostel terugliep, want het was behoorlijk koud. Hmmmm, vervelend. Vandaag vertrekken Kerry (naar El Calafate) en Brian (naar Buenos Aires). Ze vertrekken pas ´s middags dus maken we nog één korte maar mooie tocht.

Tierra de Fuego vanaf de Pampa Alta Isla Navarino vanaf de Ensenada Zaratiegui

We bereiken daar het zuidelijkste puntje van ons verblijf in Zuid-Amerika. Aly blijft in het hostel. Ze is er wel bij als we Kerry en Brian gedag zeggen. Kerry vertelt me op de valreep dat hij mijn jack heeft zien hangen in de wasruimte. Okay, gestolen dus......

Woensdag 9 maart

Een groot deel van de ochtend en begin van de middag besteed ik met het aangifte doen van de diefstal. Het is hartstikke druk op het politiebureau, ik sta (ondanks navragen) toch in het verkeerde gebouw, en word naar een ander gebouw gebracht. Daar zeggen ze dat het druk is en vragen ze of ik rond één uur terug kan komen. Moet lukken, om drie uur moeten we op het vliegveld zijn voor onze vlucht naar El Calafate. Het past allemaal net, en weer geven de Argentijnen blijk van hun grote vriendelijkheid en hulpvaardigheid. Als we op het vliegveld komen, blijkt hoe goed de keuze van de lokatie van de stad is. Op het vliegveld blijkt het dat het erg hard waait, maar in de stad merk je er weinig van. Uiteraard heeft het vliegtuig vertraging en rond vijf uur vertrekken we met een F-27 van LADE (een maatschappij verbonden aan de Argentijnse luchtmacht, oeps....) de bijna twee uur durende vlucht naar El Calafate. We zien veel van het landschap. We nemen onze intrek in de jeugdherberg en gaan op zoek naar Kerry. Aly voelt zich nog steeds ziek.

Donderdag 10 maart

We bezoeken de grote Perito Moreno gletscher. Aanvankelijk regent het zachtjes, maar al gauw breekt de zon door. Vanaf dat moment vallen er grote stukken ijs van de gletscher (heel normaal). Stel je eens voor: een muur van ijs, 60 meter hoog en een paar kilometer breed. Voortdurend hoor je gekraak en explosies door de scheuren die in het ijs ontstaan. En als er dan een stuk ijs afvalt is dat ter grootte van een flatgebouw, een flink huis of een paar autobussen. Een spektakel voor oog en oor.

NP Los Glaciares, Glaciar Perito Moreno-1 NP Los Glaciares, Glaciar Perito Moreno-2

NP Los Glaciares, Glaciar Perito Moreno-5 NP Los Glaciares, Glaciar Perito Moreno-4

NP Los Glaciares, Glaciar Perito Moreno-3 NP Los Glaciares, Glaciar Perito Moreno-6

In een restaurantje bel ik naar huis: Mette is jarig en Aafke gaat morgen naar Ghana. De vertraging in de lijn en het dubbele toestel aan de andere kant zorgen ervoor dat het gesprek nogal chaotisch verloopt.
We besluiten om de volgende ochtend de bus naar El Chalten te nemen om het gebied rond het Fitz Roy gebergte te bekijken. Of en hoeveel we gaan wandelen laten we van de conditie van Aly afhangen, maar het gaat al beter met haar. ´s Avonds vindt Kerry ons.

Vrijdag 11 maart

Het is een stralende dag! De bus vertrekt om half acht en al na een uur zien we Fitz Roy in de verte opduiken, maar dan is het nog vier uur rijden over voornamelijk onverharde wegen......
Het Patagoonse landschap is indrukwekkend: vlakten, bergen, rotsen, rivieren, heel grote meren en vandaag vooral veel zon. Vlak voordat we El Chalten binnenrijden, krijgen we op het informatiepunt van de parkwachters een verplichte lezing van tien minuten. We krijgen te horen dat we onszelf zeer gelukkig moeten prijzen. De afgelopen week is Fitz Roy nauwelijks te zien geweest en vandaag is er geen wolk te bekennen. We duiken het eerste het beste hostel in en gaan op pad naar één van de uitzichtpunten. Opeens rijzen ze voor ons op: Fitz Roy en zijn satellieten. We gaan ergens uit de wind zitten en genieten.

NP Los Glaciares, Fitz Roy massief-1 NP Los Glaciares, Fitz Roy massief-2

NP Los Glaciares, vallei Samen op de Mirador

De herfst lijkt hier al verder te zijn dat op Tierra del Fuego, dus overal beginnen al roodtinten te verschijnen. Aly lijkt behoorlijk hersteld. ´s Avonds wacht ik op Kerry die met de avondbus komt. Ook hij vindt ergens een plek om te slapen en we spreken af om tien uur te gaan lopen: een- of tweedaags, we zien wel.

Zaterdag 12 maart

Ik heb de zonsopkomst in Torres del Paine gemist, dus dat ga ik vandaag maar eens goedmaken. Om half zes sta ik op en loop dezelfde route als gistermiddag. Alleen nu is het pikkedonker.....Met mijn zaklamp kan ik het pad toch vinden en ben ruim op tijd voor de zonsopkomst. Het is halfbewolkt. Fitz Roy´s top zit in de wolken maar dat mag de pret niet drukken. Gedurende een aantal minuten weet ik niet waar ik moet kijken: wat een kleurenspektakel!

NP Los Glaciares, Fitz Roy bij zonopkomst-2 NP Los Glaciares, Fitz Roy bij zonopkomst-1

NP Los Glaciares, zonopkomst

Dan maakt de bewolking een eind aan het feest. Aly blijkt bij terugkomst helemaal opgeknapt te zijn en geeft aan helemaal klaar te zijn voor onze laatste, tweedaagse tocht. We lopen door een landschap dat bijna perfekt van schoonheid is.

Fitz Roy massief

Aly vindt dit mooier dan Torres del Paine, ik besluit toch de voorkeur te geven aan Torres del Paine: rauwer, moeilijker, weerbarstiger. We vinden een mooi plekje op het kampement en gaan, met Kerry, licht bepakt naar de rand van de morene waar we een prachtig (ik realiseer me het: ik schrijf weer in superlatieven, maar het kan niet anders....) uitzicht hebben op een tweetal gletschers.

Glaciar Grande Lago Torres

Glaciar Grande

Kerry loopt weer terug naar het dorp en wij gaan vroeg naar bed. Hoe zou het met Aafke gaan? En hoe is Mette´s UWC-dag en haar verjaardagsfeestje verlopen?

Zondag 13 maart

We staan weer vroeg voor de zonsopkomst. Het is minder rood dan gisteren, maar er zijn veel minder wolken. Het is prachtig ondanks het feit dat de top weer enigszins in de wolken zit.

idem idem

We breken op en lopen met een grote boog terug naar het dorp. Onderweg zien we Fitz Roy weer voluit in de zon liggen en het landschap blijft fantastisch.

Fitz Roy boven Lago Madre

Na de lunch (spaghetti met amandelen) lopen we naar El Chalten. Opeens slaat het weer om: het wordt bewolkt en binnen de kortste keren miezert het. Mijn knieën geven aan dat het genoeg is geweest. We zijn ruim op tijd terug. Om zes uur gaat de bus naar El Calafate. Door regen, bewolking, duisternis en condens is er nauwelijks iets te zien. In El Calafate nemen we nog iets te eten en te drinken. We wachten op de nachtbus van drie uur die ons naar Rio Gallegos moet brengen.

Maandag 14 maart

De busrit is geen pretje maar gelukkig is de weg geasfalteerd. We slapen zo goed en zo kwaad als het kan: het lukt Aly beter dan mij. Om acht uur zijn we in Rio Gallegos aan de Atlantische kust ter hoogte van de Malvinas (Falklands) en laten ons afzetten bij een internetcafé. Vanmiddag om half drie gaat het vliegtuig naar en daar kunnen we dan eindelijk weer eens douchen en schone kleren aantrekken. En het is daar bijna 30 graden! Kerry zal de bus naar Trelew nemen.
Na de mailsessie in Rio Gallegós gaan we (Aly, Kerry en ik) nog één keer samen eten. Kerry verorbert een steak van 500 gram....Dan nemen we afscheid. Hij vervolgt zijn reis door Patagonië langs de Atlantische kust. Wij gaan naar het vliegveld en na een vlucht van vier uur komen we aan in Buenos Aires. Eenmaal in het hotel gaan we eerst eens douchen: na zoveel gereis voelen we ons sterk vervuild. Ik check de mail en 'iedereen' blijkt rond elf uur 's avonds te zitten in grand café Tortoni, waar we de tangoshow vier weken geleden zagen. Dus op naar Tortoni en daarna de kroeg in. Het wordt heel laat die nacht.......

Dinsdag 15 maart

We missen het ontbijt door pas rond half twaalf op te staan. Aly had voor zichzelf een draaiboek gemaakt voor deze dag en dat kan dus meteen de prullenbak in. We nemen ergens een bak koffie en gaan afzonderlijk op pad. Ik loop de 'Florida' af, een winkelwandelstraat om U tegen te zeggen. Tot mijn grote verrassing gaan de inkopen sneller dan verwacht. Ik wil de spullen terug brengen naar de hotelkamer, maar heb geen zin om dat hele eind te lopen met de handen vol. De metro lijkt me een goede oplossing en na één rit ben ik helemaal overtuigd van dit vervoermiddel. Eén rit kost 70 centavos, nog geen 20 eurocent. Ik neem de metro weer terug en vervolg de kooptocht. Om half acht moet ik weer terug zijn in het hotel: om half negen begint de operavoorstelling. Aly heeft een paar prachtige, rode tangoschoenen gekocht en die moeten dus mee naar het bekende theater Colon.
De Opera (De Graaf van Luxembourg van Franz Lehar) blijkt meer een operette te zijn. De artiesten zijn niet van wereldniveau, maar de regisseurs hebben alles uit de kast gehaald om er iets leuks/moois van te maken: koor, goed orkest, dansers en dat alles in een werkelijk schitterend theater. We genieten en gaan daarna naar Tortoni. We maken het niet zo laat.

Woensdag 16 maart

De laatste inkopen worden gedaan en aan het begin van de middag ga ik naar het ecologisch reservaat. Na 100 meter lopen besef ik dat ik een grote fout gemaakt heb door hier niet eerder naar toe te gaan. Een oase van rust tussen de binnenstad en de rivier. Nu kan ik maar een klein half uur blijven. Na de lunch gaan we naar het Museo de Bellas Artes, waar ze een prima collectie europese schilderijen te hebben: hollandse en vlaamse meesters, impressionisten etc. Maar het is een schilderij van de Argentijnse schilder Ernesto de la Cárcova dat mij echt raakt: "Sin pan y sin trabajo" (Zonder brood en zonder werk", hier klikken voor een plaatje. De afbeelding van deze link, doorklikken op de eerste afbeelding, is niet erg goed maar het geeft een idee.) Een reproductie gaat mee naar huis. Om zeven uur hebben we met Soche en Isabel (die cambodjaanse namen waren dus toch niet zó moeilijk....) afgesproken in Tortoni. Het zijn de laatste bootgenoten die we spreken.

Donderdag 17 maart

De afgelopen nacht heb ik slecht geslapen. De airco begon heel veel kabaal te maken en ik kon hem niet uitzetten. Nu gaat het snel. We gaan naar het vliegveld, verbazen ons nog één keer over het rijgedrag van de Argentijnen (een streep op de weg is vooral bedoeld om ongeveer onder de zitplaats van de bestuurder te houden), besteden onze laatse pesos en gaan dan aan boord. Die nacht slaap ik weer slecht en de vlucht lijkt nog langer te duren dan de heenweg.

Vrijdag 18 maart

De twee rugzakken zijn op Heathrow blijven steken. Het is niet alleen een naar en vies vliegveld, het is ook nog eens slecht georganiseerd. Trudy komt me afhalen en Aly moet regelrecht door naar de diploma-uitreiking van de opleiding die ze vlak voor de reis heeft afgerond, dus geen koffie meer samen. Als ik thuis gedouchd heb, ga ik naar AH om de eerste rolletjes weg te brengen. Geen Buenos Aires maar Amersfoort, geen 27 gr maar 11, geen zonnig weer maar een grauwe, grijze dag. Ik mis Buenos Aires en Patagonië nu al. Zou LogicaCMG ook een vestiging in Buenos Aires hebben? 's Avonds wordt de rugzak thuisbezorgd.

Zaterdag 19 maart

Het zit erop, een droom is in vervulling gegaan. Ik prijs mij zeer gelukkig dat dat kon en voel me bevoorrecht.
De neef van Klaas gaat nu 'slapen' en zal af en toe wakker worden om te kijken of er mail is van zijn reismakkers. Het was hem een waar genoegen jullie op te hoogte te houden.